پژوهشی در ژئ‍ومورفولوژی خروسلو داغی با تاکید بر تطبیق و عدم تطبیق شبکه‌های رودخانه‌ای (شمال استان اردبیل)

نویسنده

چکیده

خروسلو داغی در شمال غرب ایران، در محدوده سیاسی استان اردبیل و در جنوب جلگه مغان واقع شده است. این ارتفاعات از واحدهای کوهستانی آذربایجان به شمار می‌آید که به واسطه تغییر روند قرار گیری (غربی-شرقی) از واحد کوهستانی تالش جمهوری آذربایجان(شمالی- جنوبی) و ارتفاعات قفقاز(شمال‌غرب-جنوب‌شرق) جدا می‌گردد. منطقه مورد مطالعه توسط کوهزایی‌های اواخر پلیوسن و کواترنر چین خورده است. کوهزایی اواخر پلیوسن چین‌های شدید را به وجود آورده، در حالی که چین خوردگی کواترنر از شدت چندانی برخوردار نبوده است. فرسایش، بعد از تشکیل اشکال ساختمانی سبب شکل گیری ناهمواری‌های معکوس از جمله ناودیس هوایی شده‌است. مطالعه ارتباط شبکه آبها با ساختمان زمین، نشان دهنده این واقعیت است که برخی از شبکه‌های زهکشی با ساختمان زمین‌شناسی انطباق دارد، ولی برخی از شبکه‌های موجود در منطقه مورد مطالعه، با ساختمان زمین شناسی هیچ مطابقتی ندارد. عدم تطابق این شبکه‌ها بیشتر از طریق تئوری پیشینه‌رود قابل توجیه و تفسیر است. زیرا قبل از تشکیل ارتفاعات خروسلو این منطقه، منطقه‌ای فرونشسته بوده که رسوبات ائوسن تا پلیوسن در آن انباشته شده و در قسمت جنوب این منطقه، زون بالاآمده مشگین- اهر-که منطقه‌ای آتشفشانی است - وجود داشته وجریان رودخانه‌ها از این منطقه بالا آمده (مشگین-اهر) به طرف شمال و دریای خزر بوده است. در اثر کوهزایی‌های پلیوسن و پلیو-کواترنر منطقه مورد مطالعه بالا آمده و بر اثر این عمل رودخانه‌ها همچنان به عمل حفر بستر خود ادامه داده‌اند و این امر سبب شده است که مسیر قبلی خود را حفظ نموده، دره‌های تنگ را در این ناحیه به وجود آورند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation ofKhorosloDagh geomorphology emphasizing agreement and adverse stream networks (northern Ardabil province)

چکیده [English]

KhorosloDaghlocated in northwestern of Iran and south of Moghan plain in Ardabil province. These mountainsare from Azarbyjan mountains unit and are separated from Caucasus and Talesh Mountains in Azarbyjan republic. Study area was folded by upper Pliocene and Quaternary orogeny. Pliocene orogeny was severe but Quaternary folded was calm. Afterward orogeny movements and folding, invertedrelief (specially hanging synclinals) has been formed by erosion. Apart of hydrographic network are adjustment with construction but some of drainage are not   agreement with structure geology.  This disagreeing is interpret by Antecedence theory because this area has been a subsidence area, before Khoroslo Mountain forming, has been deposited from Eocene until Pliocene. In south of this area existence Meshghen- Ahar uplifted zone and rivers stream from this uplifted area toward north (Moghan and Araxs river). Study area in Pliocene and Quaternary orogeny (KhorosloDagh) has been uplifted and rivers continue to drilling activity this activity has been the cause of cutting previous direction and created narrow valleys in the area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • KhorosloDagh
  • Antecedence
  • inverted relief
  • drainage network
  • earth structure