تعیین کانون‌های بارش در حوضه‌های آبریز (مطالعه موردی حوضه مند)

نویسنده

چکیده

یکی از موضوع‌های مورد علاقه اقلیم شناسان و هیدرولوژیست‌ها شناخت کانون‌های بارش است. منظور از کانون‌های بارش، مکانی است که در مدت یک بارش بیشترین بارندگی را دریافت می‌کند. هدف از این پژوهش شناسایی کانون‌های بارش حوضه مند به منظور پیش بینی سیلاب است. برای این منظور، داده‌های بارش روزانه 134 ایستگاه باران سنجی داخل و اطراف حوضه مند به مدت 34 سال مطالعه شده است. در مدت مورد بررسی 1691 روز بارشی در حوضه مند شناسایی شده است. برای شناخت کانون‌های بارش، در ابتدا بارش ایستگاهی هر روز با استفاده از نرم افزار Surfer.8 و انتخاب روش میان یابی کریجینگ به بارش یاخته‌ای تبدیل شده است. سپس برای هر روز بارشی نقشه همبارش روزانه تهیه شده است. با استفاده از نقشه همبارش روزانه حوضه، کانون‌های بارش هر روز شناسایی و مختصات جغرافیایی و مقدار بارش آن محاسبه شده است. سرانجام با همپوشی 1691 نقشه‌های همبارش روزانه، نقشه نهایی موقعیت و مقدار بارش کانون‌های بارش حوضه تهیه شده است. نتایج این پژوهش نشان داد کانون‌های بارش حوضه از عوامل مختلفی مانند ارتفاع از سطح دریا، عرض جغرافیایی و جهت ناهمواری‌ها پیروی می‌کند. همچنین شناسایی کانون‌های بارش به پیش بینی سیلاب‌های حوضه کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determining Precipitation Centers in Watersheds (Case of Study: Mond Basin)

چکیده [English]

Determining precipitation centers in watersheds is one of the interested issues for climatologists and hydrologists. "Precipitation center" means most precipitation during one session. The goal of this study is identification of Mond basin precipitation centers to fore cast flood. To achieve this, daily precipitation data of 134 rain gauge stations for 34 years was analysis. During this period, there were 1691 days of precipitation in Mond basin. To determine precipitation centers, daily precipitation station was changed to pixel precipitation by Surfer.8 software and Kiriging interpolation method. Then daily isohyet map were prepared for each precipitation day. By using daily isohyet map, precipitation center for each day was determined, and its geographical dimension and precipitationn amount were calculated. At the end with overlay of 1691 daily isohyets maps, final position map and the amount of precipitation centers in Mond basin have been prepared. Results of this study showed that precipitation centers depend on different factors such as their height of sea level, latitude and topography directions. Knowing precipitation centers helps us to forecast floods, as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Precipitation centers
  • Isohyet
  • Watershed
  • Mond