شناسایی الگوهای گردشی ایجادکننده گرد و غبار در جنوب غرب ایران

نویسنده

گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور

چکیده

چکیده در سال های اخیر وقوع توفان های گرد و غبار در استان های نیمه غربی کشورمان سبب بروز مشکلات گوناگون برای مردم این مناطق از جمله استان فارس شده است. هدف این پژوهش شناسایی الگوهای گردشی ایجاد کننده گرد و غبار در استان فارس می باشد. برای این منظور ابتدا کد شماره 6 ساعتGMT 12 داده های وضعیت هوای حاضر 8 ایستگاه همدید استان در دوره آماری 2003-1992 استخراج شده است. این کد نشان دهنده وجود گرد و غبار با منشاء خارج از ایستگاه می باشد. سپس با انتخاب روش گردشی به محیطی رابطه بین الگوهای گردشی تراز 500 هکتوپاسکال منطقه خاورمیانه با روزهای توام با گرد غبار ایستگاه های منتخب بررسی شده است. برای داده های الگوی گردشی تراز Hpa500 از زیج الگوهای گردشی مسعودیان استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد رابطه معنی داری بین الگوهای گردشی تراز 500 هکتوپاسکال منطقه خاورمیانه با روزهای گرد و غباری در استان فارس وجود دارد. بطوریکه الگوهای گردشی شماره 5، 6، 6-3 و 8 بیشترین رابطه را با روزهای گرد و غباری استان فارس داشتند. در مجموع الگوی گردشی شماره 5 الگوی گردشی غالب و الگوی شماره 6 الگوی نایب غالب در استان فارس در دوره مورد مطالعه بودند. این دو الگو در فصل گرم سال فعالند. کمترین رابطه نیز مربوط به الگوی گردشی 5-3 می باشد. از نظر ایستگاهی نیز ایستگاه لار فراگیرین ترین ایستگاه در زمان حاکمیت الگوهای گردشی بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of the Circulation Patterns Producing Dust over South and Southwest of Iran (Case Study, Fars Province)

نویسنده [English]

  • Bahram Najapour
چکیده [English]

Abstract
In recent years, dust storm in western part of Iran, especially Fars province, caused various problems for people. The aim of this research is the identification of circulation patterns producing dust storms over Fars province. For this purpose, firstly the Code number 6 of current weather at 12 GMT belongs to 8 synoptic stations during the statistical period of 1992-2003 has been extracted. This code shows dust with sources out of meteorology station. Then the relationship between 500 Hpa circulation patterns in Middle East and dust days at chosen stations were studied by circulation-to-environmental method. For the 500 Hpa circulation patterns data, Masoodian circulation patterns calendar was used. The results of the research showed a significant correlation between 500 Hpa circulation patterns in Middle East and dust days over Fars province. So that, Circulation patterns numbers 5, 6, 3-6 and 8 have the most relationship with dust days over Fars province. Totally, the circulation pattern number 5 was the dominant circulation pattern and circulation number 6 was subdominant circulation pattern over Fars province in that period. These two circulation patterns are active in warm seasons. The circulation pattern number 3-5 has the least correlation with dust days over Fars province. The station of Lar has reported the highest amount during the dominant circulation patterns.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key word: Circulation Patterns
  • Geo potential Height
  • 500 Hpa level
  • Dust
  • Fars Province