تحلیل و ارزیابی شاخص‌های اقتصادی- اجتماعی توسعه پایدار در محلات شهرتاریخی میبد

نویسندگان

گروه جغرافیا دانشگاه یزد

چکیده

چکیده کاهش نابرابری در بهره‌مندی از منابع و امکانات جامعه، یکی از معیار‌های اساسی توسعه پایدار به شمار میرود. دراین میان نابرابریهای منطقه‌ای و محله‌ایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مقاله سعی شده ‌است، علاوه بر مشخص کردن جایگاه شهر میبد در میان کشور به نابرابریهای محله‌ای در سطح شهر میبد نیز مورد تأکید قرار گرفته است. این مهم با استفاده از روش "توصیفی- تحلیلی" انجام پذیرفته است. و از مدلهای آماری مانند آزمون ویلکاکسون جهت مقایسه پایداری بین شاخص‌های شهر میبد با کشور، و در مرحله دوم، با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی، HDI ، تکنیک امتیازد استاندارد شده و ضریب پراکندگی(C.V) با استفاده از23 شاخص اقتصادی- اجتماعی به تحلیل و ارزیابی محلات شهرتاریخی میبد پرداخته شده است. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که جایگاه شهر میبد در بین شهر‌های کشور مطلوب است اما نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان می‌دهد که تنها یک، ششم از محلات از وضعیت مطلوبی برخودار است ودر شاخص HDI شکاف بین پایدار‌ترین و ناپایدارترین محله 4/1 است. حتی در تحلیل مجموعه عوامل پایداری نیز اختلاف پایدار، 87/0 است که نشان از پراکندگی و شکاف زیاد مناطق در برخورداری از شاخص‌های پایداری است. در مجموع، پراکندگی فضائی محلات از بعد پایداری به این شرح است که محلات با پایداری قوی و ایده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آل در جنوب و جنوب‌غربی و محلات ناپایدار در مرکز و شرق این شهر واقع شده‌اند. محلات پایدار در دستیابی به خدمات و امکانات در شرایط بهتری واقع شده و محلات ناپایدار در مرکز به علت بافت فشرده و دشواری گسترش سطح و بخشی در حاشیه به دلیل الحاق شدن به شهر و گسترش افقی، دچار ناپایداری گشته است. بنابراین دستیابی به توسعه پایدار در محلات تنها با بکارگیری راهبرد‌های منطبق بر نقاط قوت و ارتقاء شاخص ضعیف امکان‌پذیر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing and measuring the economical-social indices of sustainable development within localities of historical Meybod city

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossein Saraei
  • Kamal Omidvar
  • Kamal Omidvar
  • Yahya Alizadeh Shuraki
چکیده [English]

Abstract Reduced inequality in utilization of community resources and facilities is one of the essential standards of sustainable development. In this regard, regional and local inequalities are of special importance. This paper emphasizes district differences in Meybod city level in addition to specifying the position of Meybod city among our country. It was done using a descriptive-analytic method. Statistical models such as Wilkaksun test were also applied to compare sustainability between Meybod city indices with our country and in the second stage, it was analyzed and evaluated by functional analysis technique, HDI, standardized score technique and dispersion coefficient (C.V) using 23 economical-social indices. Studies carried out show that the position of Meybod city is desirable among other cities. However, results from functional analysis show that only on sixth of localities have desirable situation and the gap between the most sustainable and the least stable district is 1.4 in HDI index. Even in analyzing a series of sustainability factors, the sustainable difference is 0.87%, representing dispersal and high gap within regions in having sustainability indices. In total, spatial dispersion of localities in sustainability is such that, districts with strong and ideal sustainability are located in the south and western south and the unsustainable districts are in central and eastern parts. Sustainable districts in accessibility to services and facilities are in better condition and the unsustainable districts in center due to compact texture and the difficulty of surface expansion and some parts in the edge became unstable because of adjoining to the city and horizontal expansion. Therefore, accessibility to sustainable development in the localities is possible with applying strategies consistent with strengths and enhancement of weak index.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Economical Index
  • Social Index
  • Sustainable Development
  • Localities
  • Meybod City