ارزیابی خطر فرسایش آبی با استفاده از مدل ICONA

نویسندگان

1 دانشگاه هرمزگان

2 گروه آبخیزداری دانشگاه هرمزگان

چکیده

فرسایش خاک یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی، کشاورزی و تولید غذا در جهان محسوب می شود و تأثیرات مخربی به تمام اکوسیستم های طبیعی و تحت مدیریت انسان دارد، لذا یافتن راه حل های سریع و به موقع الزامی به نظر می رسد، از جمله‏ی این راه‏حل‏ها کاربرد مدل ICONA می‏باشد که توسط انجمن ‏علمی‏ حفاظت‏ ازطبیعت‏ اسپانیا ارائه شده‏است. درمیان‏ بسیاری از روش‏ها برای پیش‏بینی فرسایش با استفاده از GIS وRS ، نتایج شبیه‏سازی این مدل به صورت‏ همگانی پذیرفته شده است. این تحقیق سیمای فرسایش آبی حوضه آبخیز تنگ بستانک شیراز را به‏شکل موردی بررسی‏کرده ‏و وضعیت فرسایش‏ خاک و پهنه بندی آن را نشان ‏می‏دهد. این‏ مدل دارای هفت مرحله می باشد که در گام اول نقشه شیب، درگام بعد، نقشه زمین‏شناسی‏ و درمرحله سوم ازهمپوشانی لایه شیب و زمین شناسی لایه فرسایش پذیری خاک تهیه شدند. در گام چهارم، نقشه کاربری با استفاده از تکنیک های سنجش ازدور تهیه شد و در مرحله پنج، نقشه پوشش گیاهی با استفاده از شاخصNDVI ساخته شد. در مرحله ششم، لایه اطلاعاتی کاربری‏اراضی ‏و لایه پوشش گیاهی همپوشانی شده و نقشه حفاظت خاک را می‏سازند. در گام آخر، لایه فرسایش‏پذیری‏ خاک ‏و لایه حفاظت خاک همپوشانی شده‏ و نقشه خطرفرسایش‏پذیری ‏رامی‏سازند. نتایج نشان ‏دادکه ازکل سطح حوضه، 6/28% کلاس‏خطرفرسایش خیلی‏کم، 7/36% کلاس‏ خطر فرسایش کم،7/26% کلاس خطر فرسایش متوسط، 2/3%کلاس خطر فرسایش ‏زیاد و8/4% کلاس خطر فرسایش بسیار زیاد را بخود اختصاص داده‏اند. این مدل سعی بر پهنه بندی خطر فرسابش آبی با استفاده بهینه از دورسنجی و سامانه اطلاعات جغرافیائی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Water Erosion with ICONA Model

نویسندگان [English]

  • Ahmad Nohegar 1
  • Ahmad Nohegar 1
  • Ahmad Nohegar 1
  • Mohammad Kazemi 2
چکیده [English]

In this research, the applicability of geographic information system (GIS) and remote sensing (RS) techniques was tested to assess soil erosion risk with the ICONA erosion model. This study was carried out in the Tange Bostanak area because of its variety of diverse landforms, land uses and land covers. The erosion risk assessment phase of this model consists of seven steps that mainly use slope, geology land use and land cover information. A potential erosion risk map (step 3) was obtained from the slope (step 1) and kissing layers (step 2) generated using a digital elevation model (DEM) and digital geological maps.
As a result of this process, the distribution of the erosion risk classes was 28/6% (very low), 36/7% (low), 26/7% (medium), 4/8% (high), and3/2% (extreme). Land use (step 4) and land cover (step 5) layers derived from Landsat TM image data classification were combined to produce the soil protection map (step 6). During the final predictive phase, soil erodible and soil protection layers were combined to generate the ICONA soil erosion status map (step 7). The final map showed that 8% of the area had high and very high erosive status. These areas especially included hilly and mountainous areas, and excluded the forested parts. The rest of the study area had lower (very low, low and appreciable) erosion status.
The present study shows that GIS and RS techniques have an important role to play in soil erosion risk studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Erosion
  • Fielding
  • RS
  • GIS
  • ICONA