تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با بارش های حدی و فراگیر در کرانه های غربی خزر

نویسندگان

1 گروه جغرافیا، دانشگاه پیام‌نور

2 مدرس مدعو دانشگاه پیام نور باغبهادران

چکیده

در این پژوهش به تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با بارش های حدی و فراگیر در کرانه های غربی خزر با بهره گیری از رویکرد محیطی به گردشی پرداخته شد. در این راستا از پایگاه داده ی بارش روزانه ی منطقه ی مطالعاتی شامل 33 ایستگاه همدید، اقلیمی و باران سنجی طی 15992 روز (از 1/1/1340 تا 11/10/1383)، 109 روز از شدیدترین و فراگیرترین بارش های منطقه بر اساس شاخص پایه ی صدک 99ام، برای بررسی و تحلیل انتخاب شد. فراوانی رودبادها و موقعیت آنها در محدوده ی وسیعی از صفر تا 120 درجه ی شرقی و صفر تا 80 درجه ی شمالی در چهار تراز 250، 300، 400 و 500 هکتوپاسکال طی چهار دیده‌بانی همدید در ساعت های 00:00، 06:00، 12:00 و 18:00 گرینویچ بررسی گردید. نتایج بررسی ها نشان می دهد که رودبادها از نظر زمانی به جز در تراز 250 هکتوپاسکال که در ساعت 06:00 فراوانی بالایی را نشان می‌دهند؛ در ترازهای 300 و 400 هکتوپاسکال عمدتاً در ساعت 18:00 بر روی منطقه مطالعاتی نمودی آشکار دارند. در عین حال، نقشه‌های میانگین سرعت رودبادها در این ساعت‌ها که از یکسو منطبق بر رخداد بیشینه ی فراوانی رودبادها و از دیگر سو مقارن با وقوع بیشینه ی سرعت رودبادها در پهنه ی مطالعاتی است؛ بیانگر قرارگیری ربع چهارم هسته رودباد( که با افزایش تاوایی مثبت و همچنین واگرایی سطوح فوقانی و همگرایی سطوح پایین جو همراه است) بر روی کرانه‌های غربی خزر است. این موضوع می‌تواند به انبساط توده ی هوا در سطح بالا یا حرکت قائم صعودی بیانجامد. به طور کلی کشیدگی رودباد تا تراز 500 هکتوپاسکال در اغلب موارد در ساعت 18:00 نشان از ضخامت لایه ی ناپایدار دارد که می‌تواند بارش های حدی و فراگیر را روی کرانه های غربی خزر ایجاد نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Jet Streams Frequency Associated with Extreme and Pervasive Precipitation over Khazar Western Coastal

نویسندگان [English]

  • Amir Hossein Halabian 1
  • Fereshteh Hosseinalipour jazi 2
1
2
چکیده [English]

In this research, the frequency of the jet streams associated with extreme and pervasive precipitation has been analyzed using environmental to circulation approach. Based on the 99th percentile index, 109 days of the extreme and pervasive precipitation was selected from the IRIMO data base ( including 33 synoptic, climatic and rain gage stations during 15992 days from Farvardin, 1st, 1340 to Dey, 11th,1383). Jet stream frequencies and their locations have been detected over extensive area from 0° to 120° E and 0° to 80° N in four levels ( 250, 300, 400 and 500 H.Pa ) at 00:00, 06:00, 12:00 and 18:00 UTC.
The results of this research indicate that except the 250 H.Pa level that jet stream at 06:00 have considerable frequency, over 300 and 400 H.Pa levels and at 18:00 they observe over study area. At the same time, the plots of average speed of jet stream in conforming with the maximum frequency of jet stream on one hand and on the other hand is simultaneous with occurring the maximum speed of jet stream over study area that indicate area have fourth quarter (positive vortices and upper divergence) which is located on the Khazar western coastal. This can result in expansion of air mass at upper level or ascending vertical motion. Generally, the elongation of jet streams mostly until 500 H.Pa level at 18:00 indicates the thickness of instability layer that can create the extreme and pervasive precipitation over Khazar western coastal.

کلیدواژه‌ها [English]

  • frequency analysis
  • Instability
  • Jet Stream
  • Extreme Precipitation
  • Convergence
  • Divergence
  • Khazar Western Coastal

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار