پایش خشکسالی ایران به کمک شاخص شدت خشکسالی پالمر و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور جوی- اقیانوسی

نویسنده

دانشگاه کردستان

چکیده

برای انجام این پژوهش از داده‌های ماهانه‌ی‌ شاخص شدت خشکسالی پالمر(PDSI) مرکز ملی اقیانوس و جوی شناسی ایالات متحده امریکا(NOAA) در بازه‌ی زمانی 1/1950 تا 12/2005(56 سال) بهره بردیم. قدرت تفکیک زمانی این داده‌ها ماهانه و قدرت تفکیک مکانی آنها 5/2 در 5/2 درجه قوسی است. با این قدرت تفکیک مکانی26 یاخته(پیکسل) در داخل مرزسیاسی ایران قرار می‌گیرد. بنابراین پایگاه داده‌ی با ابعاد 672*26 فراهم شد که بر روی ردیف‌ها یاخته‌ها و بر روی ستون‌ها ماهها قرار گرفتند. انجام تحلیل خوشه‌ای به روش ادغام وارد بر روی داده‌ها نشان داد که ایران را به لحاظ شاخص شدت خشکسالی پالمر می‌توان به چهار پهنه‌ی متفاوت تقسیم کرد. شدیدترین خشکسالی ایران مربوط به سال 2000 و پهنه‌ی شمال غرب کشور است. به نظر می‌رسد که مکان‌گزینی پهنه‌ها به نوعی بیانگر مسیر گذر سامانه‌های باران‌زا بر روی کشور و شعاع تأثیر آنها است. همچنین ارتباط معنی داری بین الگوهای پیوند از دور با خشکسالی‌های ایران وجود دارد. تأثیر الگوهای پیوند از دور بر خشکسالی در پهنه‌های مختلف متفاوت است. بطور کلی الگوهای پیوند از دور در فصل پاییز ارتباط بیشتری با خشکسالی‌های ایران نشان می‌دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Drought Monitoring in Iran by Palmer Severity Drought Index (PDSI) and Correlation with Oceanic Atmospheric Teleconnection Patterns

نویسنده [English]

  • Mohammad Darand
چکیده [English]

In this study, we used monthly Palmer Severity Drought Index (PDSI) data of National center of oceanic atmospheric administration (NOAA) during 1/1950 to 12/2005(56 year). The time and space resolution of data is monthly and 2.5*2.5 degree respectively. Therefore 26 pixels located in Iran political boundary. A matrix 26*672 carried out that pixels located on rows and month located on column. The cluster analysis by Ward method showed that Iran classified to four regions. The most drought severity occurred during year 2000 in northwestern of Iran. It seems that location of regions related to the atmospheric passing route on Iran and their effective radius.
There is a significant correlation between teleconnection patterns and drought in Iran. The effect of teleconnection patterns is different for regions. In total, in autumn there is a highest correlation between teleconnection patterns and Drought.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought
  • Iran
  • Palmer Index
  • Regionalization
  • Teleconnection Patterns