بررسی همزمانی پرفشار دریای سیاه و رخداد بارش روزانه در ایران زمین

نویسندگان

دانشگاه اصفهان

چکیده

در این نوشتار، برای بررسی همزمانی پرفشار دریای سیاه با رخداد بارش روزانه در ایران زمین از یک سو، داده‌های فشار تراز دریا در بازکاوی دوم از پایگاه داده‌های جوی مرکز پیش-بینی‌های محیطی NCEP/DOE استخراج شده است. تفکیک زمانی این داده‌ها، روزانه و تفکیک مکانی آن، 5/2×5/2 درجه قوسی است. چارچوب‌پوش مورد بررسی، مناطق بین20 تا 70 درجه طول شرقی و 20 تا 70 درجه عرض شمالی را در بر می‌گیرد و شامل 441 یاخته می‌باشد. از سویی دیگر، از داده‌های بارش روزانه 235 ایستگاه همدید در ایران استفاده شده است. بازه‌ی زمانی مورد بررسی، 45 ساله(11/10/1339 تا 11/10/1383 خورشیدی) است که تشکیل آرایه‌ای به ابعاد 235× 16071 داده است. سطرها، نماینده‌ی روز و ستون‌ها، نماینده‌ی ایستگاه‌ها هستند. نتایج نشان داد که بیشترین همزمانی ماهانه رخداد بارش ایران زمین با سامانه پرفشار دریای سیاه در اسفندماه با 66 درصد و کمترین میزان با 30 درصد از آنِ مردادماه می‌باشد. گستره‌ی مکانی این همزمانی در اسفندماه مناطقی از شرق، شمال‌شرق، شمال، شمال‌غرب و غرب ایران و تا حدودی نیز جنوب‌غرب ایران را به صورت هسته‌هایی متراکم در برمی‌گیرد، لیکن در تیرماه فقط کرانه‌های جنوبی دریای خزر شاهد رخداد بارش همزمان با پیدایش، گسترش یا تقویت سامانه پرفشار دریای سیاه است. همچنین بیشترین همزمانی فصلی از آنِ فصل زمستان با 60 درصد است و فصل تابستان با 38 درصد پایین‌ترین میزان همزمانی را دارند. به طور کلی، بیش از 50 درصد بارش ایران همزمان با رخداد سامانه پرفشار دریای سیاه رخ می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Concurrence of Black Sea High Pressure System and Daily Precipitation in IRAN

نویسندگان [English]

  • Saeid Movahedi
  • Seyed Abolfazl Masoodian
چکیده [English]

In this research, for synchronization analysis of Black Sea high pressure with daily precipitation in IRAN data base have been created with using the sea level pressure data in Reanalysis II database in National Centers for Environmental Prediction(NCEP)/National Center for Atmospheric Research(NCAR). Temporal resolution of data is daily and spatial resolution is 2.5 × 2.5 degrees of arc. Framework covers the areas including of 20 -70 degrees east longitude and 20-70 degrees north latitude, consisting of 441 pixels. Second database is daily precipitation in 235 synoptic stations in IRAN. Study period is 45-year (1961 to 2004 AD) and includes 16071 days. In this matrix, rows are time and the columns are stations. The result shown that most relevant between precipitation in Iran and Black Sea high pressure is %66 in March and Lowest is %30 in August. Range of spatial in March is located in east, North East, North West and West South West of Iran. But in July, only the southern coast of Caspian Sea has precipitation associated with high pressure system in the Black Sea. Also Most of seasonal percent is %60 in winter season and Lowest is in summer with %38. Overall, more than 50 percent of the precipitation occurs at time of occur Black Sea high pressure system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Black Sea High Pressure
  • Daily Precipitation
  • Iran