مقایسه مدل های EPM و CSY در محاسبه فرسایش و رسوبدهی مناطق خشک و نیمه خشک: حوضه آبریز شیرین دره، شهرستان بجنورد، استان خراسان شمالی، ایران

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 شرکت مشاور طوس آب

چکیده

درمیان فرایند های تخریب زمین، فرسایش خاک مهم ترین تهدید برای منابع آب و خاک در مناطق خشک و نیمه خشک بحساب می آید. این تحقیق در حوضه آبریز شیرین دره، منطقه ای نیمه خشک در شمال شرقی ایران، برای ارزیابی روش پتانسیل فرسایش (EPM) و روش هیدروفیزیکی (CSY) در تولید نقشه های پتانسیل فرسایش و بار رسوب با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شد. داده هایی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفتند از نقشه های توپوگرافی، عکس های لندست ETM+، عکس های هوایی و داده های هواشناسی بدست آمده اند. سنجش فرسایش در روش EPM و CSY از طریق فاکتور های طبقه بندی شده انجام شد. در انتها مشخص شد بیشتر مناطق دارای پتانسیل فرسایش زیاد و بسیار زیاد دارای سازنده های زمین شناسی مثل: سرچشمه (Ksr)، سنگانه (Ksn) و رسوبات کواترنری (Q) هستند. همچنین نتایج نشان داد که بیشتر بار رسوب حوضه آبریز شیرین دره مربوط به بخش شرقی است. پیشنهاد می شود که عملیات آبخیزداری و حفاظت خاک در مناطق شرقی حوضه آبریز شیرین دره اجرا گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Comparison of EPM and CSY Methods in Estimation of Erosion and Sediment Yield in Arid and Semi-arid Regions:Shirin-Darreh Basin, Bojnourd, North Khorasan Province, Iran

نویسندگان [English]

  • Alireza Farid Hosseini 1
  • Alireza Zarei 2
  • Farid Faridani Bardaskan 1
  • Amin Alizadeh 1
چکیده [English]

Soil erosion is the most important threat to the soil and water resources among the soil degradation processes in arid and semi-arid regions. This study was conducted in Shirin-Darreh Basin, a semi-arid region in north-eastern Iran, to evaluate the performance of Erosion Potential Method (EPM) and Hydro-physical method (CSY) in generating erosion potential and sediment load maps via geographic information system (GIS). The data used in this study were derived from topography maps, Land-sat ETM+ images, aerial pictures and meteorological data. Soil erosion was evaluated by means of classified factors in EPM and CSY methods. In the end, the results showed that regions with heavy and severe erosion potential, possessed geological formations such as: Sar-Cheshmeh (Ksr), Sanganeh (Ksn), and Quaternary Alluvial (Q). Moreover, the results showed that the east wing of Shirin-Darreh Basin produces the major part of sediment load. It is highly recommended to perform soil conservation operations in the eastern parts of Shirin-Darreh basin.

کلیدواژه‌ها [English]

  • CSY
  • Shirin-Darreh basin
  • erosion and sedimentation
  • EPM
  • GIS
  • Shirin
  • Darreh basin