بررسی تغییرات الگوی فضایی یخبندان های دوره ای ایران

نویسندگان

1 دانشگاه زنجان

2 دانشگاه خوارزمی

3 تبریز

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تحلیل تغییرات خودهمبستگی فضایی یخبندان‌های دوره‌ای ایران طی نیم قرن اخیر می‌باشد. بدین منظور داده‌های روزانه دما طی دوره 1340- 1383 از پایگاه اسفزاری که توسط دکتر مسعودیان تهیه گردیده (به منظور افزایش تفکیک زمانی پایگاه داده مذکور، مشاهدات روزانه دما از سال 1383 تا انتهای 1390 با بهره گیری از همان روش و همان تفکیک مکانی به پایگاه داده های مذکور افزوده شده است)، استخراج و سپس با استفاده از امکانات برنامه نویسی در محیط نرم افزار Matlab و GIs با استفاده شاخص Moran به تحلیل تغییرات خودهمبستگی فضایی یخبندان طی 5 دوره مساوی پرداخته شد. در این مطالعه برای عملیات ترسیمی از نرم افزار surfer بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد که بیشینه فراوانی وقوع یخبندان در تمام دوره‌ها، بیشتر در غرب، شمال غرب و شمال شرق قرار دارد که بر ارتفاعات منطبق می‌باشند. در این بین نواحی جنوبی کشور به دلیل موقعیت قرار گیری و همچنین حاکمیت پرفشار پویشی در تمام دوره تقریباً فاقد یخبندان بوده است. با این وجود به سمت دوره های اخیر (به ویژه از 1370 به بعد) وقوع یخبندان‌ها به شدت کاهش پیدا کرده است. به طوری که تحلیل تغییرات الگوی خودهمبستگی فضایی یخبندان‌ها نشان داد که الگوی توزیع فضایی یخبندان‌ها طی سالهای اخیر، کاهش محسوسی داشته است. که با نتایج مطالعات در زمینه گرمایش جهانی مطابقت دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Surveying of Changes in Spatial Pattern of decadal Freezing of Iran

نویسندگان [English]

  • Mehdi Doostkamian 1
  • Fardin Ghadami 2
  • Saeedeh Ashrafi 3
چکیده [English]

Purpose of this study is analysis of spatial auto-correlation of freezing changes of Iran over the last half century. Daily temperature data over the period 1340 - 1383 of Esfezari database provided by doctor Masoodian (to enhance the temporal resolution of the database, daily observations of temperature from 1383 to the end of 1390 using the same method and the same spatial resolution is added to the database) has been used. Then by using Matlab and GIs soft wares, freezing changes during 5 same length period extracted by using spatial auto-correlation analysis (Moran Index). In this study, surfer software was used for mapping operations. The results show that the maximum frequency of freezing occurrence in all periods is in West, North West and North East, which are adapted on altitude regions. Regions that located in the southern parts of the country due to dynamic high pressure didn’t have freezing day. However, the recent periods (particularly since 1370) freezing has declined sharply. Analysis of spatial auto-correlation of freezing pattern changes show that the spatial distribution freezing decreases recent years that corresponded with the results of studies on global warming.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keyword: Frequency of Freezing
  • Spatial Auto-correlation Pattern
  • Spatial Auto
  • correlation Pattern
  • Moran index
  • Iran

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار