شناسایی و تحلیل الگوهای ناهنجاری ضخامت سرماهای فرین ایران زمین

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان

2 دانشگاه کردستان

چکیده

برای انجام این پژوهش از داده‌های روزانه‌ی میانگین دمای پایگاه داده‌ی یاخته‌ای اسفزاری ایران زمین، طی بازه‌ی زمانی 1/1/11340 تا 11/10/1383استفاده شد. برای شناسایی سرماهای فرین ایران زمین از نمایه‌ی فوجیبه یا نمایه‌ی بهنجار شده‌ی دما (NTD) بهره بردیم. سپس نمایه بر حسب بزرگی و گستره مرتب شد و 500 روز را که شدیدترین و فراگیرترین سرماهای ایران بودند، برای تحلیل انتخاب شدند. داده‌های مربوط به ارتفاع ژئوپتانسیل برای دو تراز 1000 و 500 هکتوپاسکال طی بازه‌ی زمانی یاد شده از تارنمای www.esrl.noaa.gov مربوط به آزمایشگاه پژوهش‌های سامانه‌ی زمین وابسته به سازمان هواشناسی و اقیانوس شناسی ایالات متحده امریکا برداشت شد. سپس برای روزهای برگزیده شده ناهنجاری ضخامت محاسبه و به کمک تحلیل خوشه‌ای با روش ادغام وارد داده‌های مربوط به ناهنجاری ضخامت جو دسته بندی شدند. همزمان با رخداد هر الگو نقشه‌ی مربوط به میانگین ضخامت و ناهنجاری دمای مطلق ایران ترسیم شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که هنگام رخداد سرماهای فرین ایران 5 الگوی ناهنجاری متفاوت در ضخامت جو دیده می‌شود. پاسخ ناهنجاری دمای مطلق ایران زمین به الگوهای شناخته شده متفاوت است. شدیدترین سرماهای فرین ایران زمین هنگامی رخ می‌دهد که بر روی سیبری و شمال شرق ایران هسته‌ی بسیار قوی ناهنجاری منفی و بر روی دریای بارنتز،گروئنلند و اروپا ناهنجاری مثبت ضخامت جو دیده می‌شود. میانگین ناهنجاری دمای مطلق ایران زمین هنگام رخداد چنین الگویی 9/5- درجه‌ی سانتی‌گراد است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis and recognition of thickness anomaly patterns during extreme cold days in Iran

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Masoodian 1
  • Abolfazl Masoodian 1
  • Mohammad Darand 2
1
2
چکیده [English]

To doing this research daily interpolated temperature data from Asfezari data base have been used. In order to recognition extreme cold days, the Normalized Temperature Deviation Index (NTDI) applied. Then the index sorted according to extensive and severity and first 500 days selected for analysis. The geopotential height data extracted from www.esrl.noaa.gov data base. The thickness anomaly calculated for each day and classified by cluster analysis and Ward method. The thickness mean and temperature anomaly maps has been showed during each pattern. The results showed that 5 thickness anomaly pattern observed during extreme cold day's occurrence in Iran. The response of Iran absolute temperature anomaly to thicknes anomaly are different. The coldest extreme low temperature on Iran occurred when located negative anomaly in thicknes over Siberian and northeastern parts of Iran and observed positive anomaly over Barents Sea, Groland and Europe. The mean air temperature anomaly of Iran accompany to this circumstance of thickness anomaly is -5.9° centegrade.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Extreme colds
  • Thickness
  • Anomaly
  • Iran