پهنه‌بندی اقلیم ناحیه خزری با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

2 دانشگاه اصفهان

چکیده

ضعف روش‌های سنتی طبقه بندی اقلیمی در نمایش واقعیت‌های اقلیمی ناحیه خزری و نشان دادن برتری روشهای نوین مبتنی بر سازو کارهای آماری چند متغیره و سامانه اطلاعات جغرافیایی در ارائه پهنه‌های اقلیمی ناحیه خزری، مهمترین ایده انجام این پژوهش است. برای دستیابی به این هدف، داده‌های نوزده عنصر اقلیمی ایستگاه‌های همدید منتخب شمال و شمال شرق کشور با دوره‌ آماری20 ساله از پایگاه داده‌های سازمان هواشناسی کشور استخراج گردید و پس از اطمینان از استقلال و همگنی داده‌ها به کمک قابلیت‌های زمین آماری نرم افزار سرفر، ابتدا داده‌های هر کدام از عناصر اقلیمی منطقه مورد مطالعه بر اساس یاخته‌هایی با ابعاد 15× 15کیلومتر با استفاده از روش حداقل انحنا، میانیابی یابی گردید. سپس اطلاعات نقشه‌های رقومی بصورت آرایه ای به حالت R با ابعاد 19×266 آرایش داده شد و پس از هنجارسازی، یک تحلیل عاملی با چرخش مهپراش بر روی آرایه بهنجار شده، اعمال گردید و مشخص شد در مجموع 98 درصد مقادیر پراش داده‌ها توسط دو عامل بارشی- دمایی و رطوبتی- دمایی توجیه می شود. که عامل اول50 درصد و عامل دوم 48 درصد مقادیر پراش داده‌ها را بیان می کند. نمرات عاملی به وسیله تحلیل خوشه‌ای پایگانی و روش ادغام "وارد" مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتیجه آن تقسیم ناحیه خزری به چهار خرده ناحیه اقلیمی معتدل مرطوب، معتدل نیمه مرطوب، سرد کم بارش و نیمه سرد کم بارش است. این خرده نواحی بشدت متأثر از عوامل اقلیمی چون دوری و فاصله گرفتن از دریا و افزایش ارتفاع است. تنوع اقلیمی در بخش‌های شرقی بویژه در محدوده استان گلستان، آشکارتر است.
واژه‌های کلیدی:

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Climatic Regionalization of Caspian Region Using Multivariate Statistical Methods

نویسندگان [English]

  • N. Bay 1
  • M. Montazeri 2
1
2
چکیده [English]

The weaknesses of the traditional climatic classification methods in presenting the climatic realities of Caspian region and showing the new methods' merits based on multivariate statistical methods, and geographical information system in presenting the climatic regions of Caspian, are among the most important ideas of conducting this study. To do so, we used the data of synoptic stations of north and north east of the country in a period of 20 years. To analyze 19 climatic elements in “Factor analysis” method at first the map of each studied climate of the region was traced by “Surfer software” on the bases of Pixel in a 15*15 km measure. And also by “minimum curvature” method, data of each map become interpolated. After that, data of each map were changed to digital data, which a matrix in a 266*19 measure was formed of those digital data. By analyzing the matrix in “Factor analysis” method, it was certificated that 98% data variance of it is of the precipitation and temperature that Data consist: 50% of the primary factor and 48% of the secondary factor. Quantities of precipitation and temperature were analyzed by “agglomerative hierarchical cluster analyzes” in “ward” method that the Caspian region was divided to four regions in the aftermath moderate and humid, moderate and semi humid, cold and low precipitation, and semi cold and low precipitation. These minor climatic regions are greatly influenced by some climatic factors, as the remoteness and farness from the sea and the elevation increase. Climatic varieties in the eastern parts, especially in the limits of Golestan province, are more evident.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climatic regionalization
  • Interpolation
  • Factor Analysis
  • Cluster analysis
  • Caspian region

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار